Break Event Point

Uniwersytet Јуdzki referat temat: BREAK EVEN POINT

wykonawca: ekonomia III r. Inwestycje i Nieruchomoњci

Јуdџ, 1996

PODSTAWOWE DEFINICJE Jak wynika z badaс nad przepіywami pienкїnymi (CASH FLOW) przychody z dziaіalnoњci podstawowej, ktуre stanowi№ rуїnicк pomiкdzy przychodami i kosztami wpіywaj№ w zasadniczy sposуb na pіynnoњж finansow№, w konsekwencji zaњ na wielkoњж zysku netto. Nie wiemy jednak czy relacja pomiкdzy przychodami i kosztami jest opіacalna (efektywna) i bezpieczna dla dalszej dziaіalnoњci gospodarczej? Aby na tak postawione pytania odpowiedzieж, posіuїmy siк analiz№ progu rentownoњci. Wykorzystamy tu nastкpuj№ce definicje: · Przychody ze sprzedaїy i usіug w danym przedziale czasu. · Koszty zmiene to jest wartoњж kosztуw wynikaj№cych z prowadzenia dziaіalnoњci gospodarczej. S№ to naogуі koszty materiaіуw i paliwa, energii, wynagrodzeс wraz z obci№їeniami. · Nadwyїka przychodуw nad kosztami zmiennymi (NPKZ). · Koszty staіe, ponoszone przez przemysі niezaleїnie od procesуw produkcyjnych i usіugowych. · Prуg rentownoњci - BEP. · Margines bezpieczeсstwa.

Analiza progu rentownoњci wykorzystana zostanie do wyznaczenia takiej wartoњci sprzedaїy i jej kosztуw, przy ktуrych przedsiкbiorstwa uzyskuj№ zerowy dochуd. To znaczy, їe nie ma ani zysku ani straty. Prуg rentownoњci w % pozwoli obliczyж tzw. margines bezpieczeсstwa. Im wyїszy jest poziom MB, tym korzystniejsza jest sytuacja gospodarcza przedsiкbiorstw. Jeїeli wartoњж sprzedaїy i usіug zbliїa sie do wartoњci BEP, oznaczaж to bкdzie pogarszanie siк sytacji ekonomicznej. Im wyїsza bкdzie kwota nadwyїki sprzedaїy nad kosztami zmiennymi, tym korzystniejsza bкdzie sytuacja finansowa, poniewaї zwiкksza siк zdolnoњж do generowania zysku. Zmiana BEP moїe byж spowodowana zwiкkszeniem sprzedaїy lub cen jednostkowych, przy staіych lub niїszych kosztach.

ANALIZA PROGU RENTOWNOЊCI Z obliczonych progu rentownoњci i marginesu bezpieczeсstwa wynika: · Wartoњж realizowanej sprzedaїy przynosi NPKZ, co pozwala w peіni pokryж koszty staіe ponoszone przez przedsiкbiorstwa. Gdyby realizowana sprzedaї nie wystarczyіa na pokrycie kosztуw zmiennych, wtedy kaїda kolejna spredana jednostka towaru i usіugi powodowaж moїe powiкkszenie juї poniesionej straty. · Im wyїsza jest kwota nadwyїki sprzedaїy nad kosztami zmiennymi, tym korzystniejsza jest sytuacja finansowa badanych przedsiкbiorstw. Im wyzszy jest procentowy udziaі NPKZ w wielkoњci sprzedaїy, tym korzystniejsze itniej№ moїliwoњci rozwojowe, poniewaї zwiкkszaja siк strumienie finansowe wpіywaj№ce do kasy. · Dodatnia wartoњж NPKZ, lecz ujemny dochуd z dziaіalnoњci operacyjnej, wskazywaж moїe na koniecznoњж interwencji w dziedzinie kosztуw wіasnych w krуtkim okresie czasu i zmiany sposobu angaїowania kosztуw zmiennych w dіuїszym okresie czasu. Wtedy naleїy podejmowaж decyzje dotycz№ce zwiкkszania cen i /lub sprzedaїy, pod warunkiem, їe zmiany te zostan№ zaakceptowane przez rynek. · Analizyj№c wielkoњж wskaџnika NPKZ naleїy zauwaїyж, iї badane przedsiкbiorstwa w peіni pokrywaj№ ponoszone koszty zmienne. · Podobne tendencje moїemy zauwaїyж analizujac BEP. Pokazuje on jaka powinna byж wartoњж sprzedaїy, aby przy niezmienionych proporcjach ekonomiczno-finansowych przedsiкbiorstwo osi№gneіo zerowy dochуd. BEP wyraїony w % pokazuje omawiane wielkoњci liczbowo w odmienny sposob. Informuje jaki poziom sprzedaїy wystarczyі by na osi№gniкcie zerowego dochodu. · Bezpoњrednio z procentowo ujкtym wskaџnikiem BEP zwi№zany jest margines bezpieczeсstwa, ktуry pokazuje, o ile przedsiкbiorstwa mog№ zmniejszyж przychody (skalк dziaіalnoњci), aby osi№gn№ж zerowy dochуd.

KLASYCZNA MIKROEKONOMICZNA DEFINICJA PROGU RENTOWNOЊCI

LMC krzywa dіugookresowych kosztуw koсcowych, LAC krzywa przeciкtnych dіugookresowych kosztуw. Dіugookresowa krzywa podaїy przedsiкbiorstwa, czyli linia obrazuj№ca zwi№zek miкdzy iloњci№ dostarczanej produkcji a cen№ w dіugim okresie, jest czкњci№ krzywej LMC poіoїon№ naprawo od punktu C, ktуre odpowiada cenie P3. Przy kaїdej cenie niїszej od P3 przedsiкbiorstwo nie potrafi znaleџж takiego poziomu produkcji, przy ktуrym cena pokrywaіaby LAC. Przy cenie P3 przedsiкbiorstwo wytwarzaіoby produkcjк o rozmiarach Q3 i po opіaceniu wszystkich kosztуw ekonomicznych - osi№gnкіoby dokіadnie swуj prуg rentownoњci (ang. break-even point), czyli nie miaіoby ani zyskуw, ani strat; wyzyskiwaіoby jedynie zyski normalne.

PRУG RENTOWNOЊCI I JEGO PRZYDATNOЊЖ W PRAKTYCE Analiza progu rentownoњci stanowi pomocny instrument zarz№dzania przedsiкbiorstwem w gospodarstwie rynkowym. Obejmuje ona badanie tzw. punktu wyrуwnania, w ktуrym realizowane przychody ze sprzedaїy dokіadnie pokrywaj№ poniesione koszty. Przedsiкbiorstwo nie osi№ga wуwczas zysku, ale teї nie ponosi straty. Rentownoњж sprzedaїy jest rуwna zero, co oznacza, їe firma osi№gnкіa prуg rentownoњci. Metoda analizy progu rentownoњci opiera siк na podziale kosztуw na staіe i zmienne. Stwarza to pewne ograniczenie wykorzystania jej w przedsiкbiorstwach, prowadz№cych rachunek kosztуw opartych na innych zasadach. Pomimo to, jest ona coraz powszechniej stosowana. Prуg rentownoњci moїe byж wyraїony iloњciowo lub wartoњciowo. Moїe on ponadto informowaж jak№ czкњж zdolnoњci produkcyjnych (lub przewidywanego popytu) trzeba wykorzystaж, aby ponoszone koszty zrуwnowaїyж przychodami ze sprzedaїy. Do wyznaczenia progu rentownoњci moїemy zastosowaж odpowiednie rуwnania matematycane lub posіuїyж siк metod№ graficzn№. W obu przypadkach przyjmujemy nastкpuj№ce zaіoїenia upraszczaj№ce: - wartoњж produkcji w badanym okresie jest rуwna wartoњci sprzedaїy, - koszty produkcji s№ funkcj№ wielkoњci produkcji, - staіe koszty produkcji s№ jednakowe dla kaїdej wielkoњci produkcji, - jednostkowe koszty zmienne s№ staіe i wskutek tego caіkowite koszty zmienne produkcji zmieniaj№ siк proporcjonalnie do wielkoњci produkcji, - jednostkowe ceny sprzedaїy poszczegуlnych wyrobуw nie ulegaj№ zmianie z upіywem czasu i nie zmieniaj№ siк wraz ze zmian№ skali produkcji w caіym badanym okresie; wartoњж sprzedaїy jest wiкc funkcj№ liniow№ jednostkowej ceny sprzedaїy i iloњci sprzedanych wyrobуw, - poziom jednostkowych kosztуw zmiennych i staіych kosztуw produkcji pozostaje niezmieniony w caіym badanym okresie.

PRУG RENTOWNOЊCI PRZY PRODUKCJI JEDNOASORTYMENTOWEJ

W pierwszej kolejnoњci zbadamy prуg rentownoњci przedsiкbiorstwa produkuj№cego jedno dobro. Na poziom tego progu rentownoњci wpіywaj№ wуwczas nastкpuj№ce czynniki: - wielkoњж produkcji (sprzedaїy), - cena wyrobu, - jednostkowe koszty zmienne, - staіe koszty produkcji. Znaj№c poziom tych czynnikуw moїemy obliczyж wartoњж sprzedaїy wedіug rуwnania:

gdzie: S-wartoњж sprzedaїy P-iloњж sprzedanych wyrobуw c-jednostkowa cena sprzedaїy poziom kosztуw caіkowitych wedіug rуwnania: , gdzie: Kc-caіkowite koszty produkcji Ks-staіe koszty produkcji kz- jednostkowe koszty zmienne Prуg rentownoњci