Break Event Point
Uniwersytet Łódzki
referat
temat:
BREAK EVEN POINT
wykonawca:
ekonomia III r.
Inwestycje i Nieruchomości
Łódź, 1996
PODSTAWOWE DEFINICJE
Jak wynika z badań nad przepływami pienężnymi (CASH FLOW) przychody z działalności podstawowej, które stanowią różnicę pomiędzy przychodami i kosztami wpływają w zasadniczy sposób na płynność finansową, w konsekwencji zaś na wielkość zysku netto.
Nie wiemy jednak czy relacja pomiędzy przychodami i kosztami jest opłacalna (efektywna) i bezpieczna dla dalszej działalności gospodarczej? Aby na tak postawione pytania odpowiedzieć, posłużmy się analizą progu rentowności.
Wykorzystamy tu następujące definicje:
· Przychody ze sprzedaży i usług w danym przedziale czasu.
· Koszty zmiene to jest wartość kosztów wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej. Są to naogół koszty materiałów i paliwa, energii, wynagrodzeń wraz z obciążeniami.
· Nadwyżka przychodów nad kosztami zmiennymi (NPKZ).
· Koszty stałe, ponoszone przez przemysł niezależnie od procesów produkcyjnych i usługowych.
· Próg rentowności - BEP.
· Margines bezpieczeństwa.
Analiza progu rentowności wykorzystana zostanie do wyznaczenia takiej wartości sprzedaży i jej kosztów, przy których przedsiębiorstwa uzyskują zerowy dochód. To znaczy, że nie ma ani zysku ani straty. Próg rentowności w % pozwoli obliczyć tzw. margines bezpieczeństwa. Im wyższy jest poziom MB, tym korzystniejsza jest sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw. Jeżeli wartość sprzedaży i usług zbliża sie do wartości BEP, oznaczać to będzie pogarszanie się sytacji ekonomicznej.
Im wyższa będzie kwota nadwyżki sprzedaży nad kosztami zmiennymi, tym korzystniejsza będzie sytuacja finansowa, ponieważ zwiększa się zdolność do generowania zysku. Zmiana BEP może być spowodowana zwiększeniem sprzedaży lub cen jednostkowych, przy stałych lub niższych kosztach.
ANALIZA PROGU RENTOWNOŚCI
Z obliczonych progu rentowności i marginesu bezpieczeństwa wynika:
· Wartość realizowanej sprzedaży przynosi NPKZ, co pozwala w pełni pokryć koszty stałe ponoszone przez przedsiębiorstwa. Gdyby realizowana sprzedaż nie wystarczyła na pokrycie kosztów zmiennych, wtedy każda kolejna spredana jednostka towaru i usługi powodować może powiększenie już poniesionej straty.
· Im wyższa jest kwota nadwyżki sprzedaży nad kosztami zmiennymi, tym korzystniejsza jest sytuacja finansowa badanych przedsiębiorstw. Im wyzszy jest procentowy udział NPKZ w wielkości sprzedaży, tym korzystniejsze itnieją możliwości rozwojowe, ponieważ zwiększaja się strumienie finansowe wpływające do kasy.
· Dodatnia wartość NPKZ, lecz ujemny dochód z działalności operacyjnej, wskazywać może na konieczność interwencji w dziedzinie kosztów własnych w krótkim okresie czasu i zmiany sposobu angażowania kosztów zmiennych w dłuższym okresie czasu. Wtedy należy podejmować decyzje dotyczące zwiększania cen i /lub sprzedaży, pod warunkiem, że zmiany te zostaną zaakceptowane przez rynek.
· Analizyjąc wielkość wskaźnika NPKZ należy zauważyć, iż badane przedsiębiorstwa w pełni pokrywają ponoszone koszty zmienne.
· Podobne tendencje możemy zauważyć analizujac BEP. Pokazuje on jaka powinna być wartość sprzedaży, aby przy niezmienionych proporcjach ekonomiczno-finansowych przedsiębiorstwo osiągneło zerowy dochód. BEP wyrażony w % pokazuje omawiane wielkości liczbowo w odmienny sposob. Informuje jaki poziom sprzedaży wystarczył by na osiągnięcie zerowego dochodu.
· Bezpośrednio z procentowo ujętym wskaźnikiem BEP związany jest margines bezpieczeństwa, który pokazuje, o ile przedsiębiorstwa mogą zmniejszyć przychody (skalę działalności), aby osiągnąć zerowy dochód.
KLASYCZNA MIKROEKONOMICZNA DEFINICJA PROGU RENTOWNOŚCI
LMC krzywa długookresowych kosztów końcowych,
LAC krzywa przeciętnych długookresowych kosztów.
Długookresowa krzywa podaży przedsiębiorstwa, czyli linia obrazująca związek między ilością dostarczanej produkcji a ceną w długim okresie, jest częścią krzywej LMC położoną naprawo od punktu C, które odpowiada cenie P3. Przy każdej cenie niższej od P3 przedsiębiorstwo nie potrafi znaleźć takiego poziomu produkcji, przy którym cena pokrywałaby LAC. Przy cenie P3 przedsiębiorstwo wytwarzałoby produkcję o rozmiarach Q3 i po opłaceniu wszystkich kosztów ekonomicznych - osiągnęłoby dokładnie swój próg rentowności (ang. break-even point), czyli nie miałoby ani zysków, ani strat; wyzyskiwałoby jedynie zyski normalne.
PRÓG RENTOWNOŚCI I JEGO PRZYDATNOŚĆ W PRAKTYCE
Analiza progu rentowności stanowi pomocny instrument zarządzania przedsiębiorstwem w gospodarstwie rynkowym. Obejmuje ona badanie tzw. punktu wyrównania, w którym realizowane przychody ze sprzedaży dokładnie pokrywają poniesione koszty. Przedsiębiorstwo nie osiąga wówczas zysku, ale też nie ponosi straty. Rentowność sprzedaży jest równa zero, co oznacza, że firma osiągnęła próg rentowności.
Metoda analizy progu rentowności opiera się na podziale kosztów na stałe i zmienne. Stwarza to pewne ograniczenie wykorzystania jej w przedsiębiorstwach, prowadzących rachunek kosztów opartych na innych zasadach. Pomimo to, jest ona coraz powszechniej stosowana.
Próg rentowności może być wyrażony ilościowo lub wartościowo. Może on ponadto informować jaką część zdolności produkcyjnych (lub przewidywanego popytu) trzeba wykorzystać, aby ponoszone koszty zrównoważyć przychodami ze sprzedaży. Do wyznaczenia progu rentowności możemy zastosować odpowiednie równania matematycane lub posłużyć się metodą graficzną. W obu przypadkach przyjmujemy następujące założenia upraszczające:
- wartość produkcji w badanym okresie jest równa wartości sprzedaży,
- koszty produkcji są funkcją wielkości produkcji,
- stałe koszty produkcji są jednakowe dla każdej wielkości produkcji,
- jednostkowe koszty zmienne są stałe i wskutek tego całkowite koszty zmienne produkcji zmieniają się proporcjonalnie do wielkości produkcji,
- jednostkowe ceny sprzedaży poszczególnych wyrobów nie ulegają zmianie z upływem czasu i nie zmieniają się wraz ze zmianą skali produkcji w całym badanym okresie; wartość sprzedaży jest więc funkcją liniową jednostkowej ceny sprzedaży i ilości sprzedanych wyrobów,
- poziom jednostkowych kosztów zmiennych i stałych kosztów produkcji pozostaje niezmieniony w całym badanym okresie.
PRÓG RENTOWNOŚCI PRZY PRODUKCJI JEDNOASORTYMENTOWEJ
W pierwszej kolejności zbadamy próg rentowności przedsiębiorstwa produkującego jedno dobro. Na poziom tego progu rentowności wpływają wówczas następujące czynniki:
- wielkość produkcji (sprzedaży),
- cena wyrobu,
- jednostkowe koszty zmienne,
- stałe koszty produkcji.
Znając poziom tych czynników możemy obliczyć wartość sprzedaży według równania:
gdzie:
S-wartość sprzedaży
P-ilość sprzedanych wyrobów
c-jednostkowa cena sprzedaży
poziom kosztów całkowitych według równania:
,
gdzie:
Kc-całkowite koszty produkcji
Ks-stałe koszty produkcji
kz- jednostkowe koszty zmienne
Próg rentowności
ńęŕ÷ŕňü đĺôĺđŕň
1 2
